Chầu Chín Cửu Tỉnh: Thần Tích, Đền Sòng Sơn & Văn Khấn 2025

Chầu Chín Cửu Tỉnh (hay còn gọi là Chầu Chín Sòng Sơn) là vị Thánh Chầu thứ chín trong hệ thống Văn khấn Tứ Phủ linh thiêng. Bà đứng sau Chầu Tám Bát Nàn và trước Chầu Mười Đồng Mỏ. Bà nổi tiếng là vị Chầu bà quyền phép, chuyên chữa bệnh bằng nước cam lộ, quản lý sổ sách trần gian và luôn kề cận hầu hạ Thánh Mẫu Liễu Hạnh.

Mục lục

Bài viết dưới đây của Khương Trầm Hương sẽ cung cấp thông tin chuẩn xác nhất về thần tích, nơi thờ tự và nghi thức hầu giá của Chầu.

Thần Tích Chầu Chín Cửu Tỉnh (Sự Tích & Nguồn Gốc)

Chầu Chín vốn là Quỳnh Hoa Công Chúa giáng trần để hầu cận Mẫu Liễu Hạnh. Bà cai quản 9 miệng giếng thiêng tại Sòng Sơn (Thanh Hóa), dùng nước phép chữa bệnh và biên chép sổ sách công tội trần gian.

Khác với các vị Chầu mang đậm màu sắc lịch sử như Chầu Bảy Kim Giao, Chầu Chín Cửu Tỉnh mang nguồn gốc Tiên giới huyền bí.

Xuất thân và Danh hiệu

Là Tiên nữ Quỳnh Hoa giáng thế, còn được gọi là Chầu Chín Sòng Sơn.

• Xuất thân: Theo thần tích, Chầu Chín vốn là Quỳnh Hoa Công Chúa (Tiên nữ trên Thiên Đình). Bà giáng hạ xuống trần gian theo lệnh Ngọc Hoàng để kề cận, giúp đỡ Thánh Mẫu Liễu Hạnh cứu dân độ thế. Có quan niệm cho rằng bà giáng trần cùng thời với Chầu Đệ Nhất Thượng Thiên.
• Ý nghĩa danh hiệu: “Cửu” là Chín, “Tỉnh” là Giếng. Cửu Tỉnh nghĩa là 9 miệng giếng thiêng. Tương truyền bà cai quản 9 mạch nước giếng âm dương tại xứ Thanh Hoa (Thanh Hóa), dùng nước thánh để chữa bệnh cho dân lành. Do bà làm Thủ Đền tại đền Sòng Sơn, nên dân gian còn gọi bà là Chầu Chín Sòng Sơn.

Nhiệm vụ thiêng liêng

Quản lý sổ sách, bốc thuốc cứu dân và hầu cận Thánh Mẫu.

Không chỉ cai quản 9 miệng giếng, Chầu Chín còn là người quản lý sổ sách, biên chép công tội của người trần, bói quẻ và bốc thuốc. Bà là cánh tay phải đắc lực, luôn theo sát Mẫu Liễu Hạnh tại các chốn linh thiêng như Đồi Ngang, Phố Cát.

Đền Thờ Chầu Chín Cửu Tỉnh Ở Đâu?

Địa điểm hành hương: Nơi thờ chính linh thiêng nhất là Đền Chín Giếng (cạnh đền Sòng Sơn, Thanh Hóa). Ngoài ra còn có Phủ Bóng tại quần thể Phủ Dầy (Nam Định).

Chầu Chín được thờ vọng tại hầu hết các đền phủ có thờ Mẫu. Tuy nhiên, để xin lộc Chầu “chuẩn” nhất, con hương đệ tử thường tìm về hai địa danh sau:

Đền Sòng Sơn (Thanh Hóa) – Nơi thờ chính

Đây được coi là nơi hiển linh và thờ phụng chính thức của Chầu.

Địa chỉ: Phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
Đặc điểm: Đền Chầu Chín nằm ngay cạnh Đền Mẫu Sòng Sơn (cách khoảng 1km). Trước cửa đền có 9 miệng giếng thiên tạo không bao giờ cạn.
Lộ trình hành hương: Thường du khách sẽ đi lễ Mẫu Sòng Sơn -> Lễ Chầu Chín Cửu Tỉnh -> Lễ Cô Chín Giếng. (Lưu ý: Nếu bạn đi lễ xa, có thể kết hợp lộ trình đi Đền Ông Hoàng Mười ở Nghệ An để trọn vẹn cung đường tâm linh miền Trung).

Quần thể Phủ Dầy (Nam Định)

Tại kinh đô của Tín ngưỡng thờ Mẫu, Chầu Chín được thờ phụng trang trọng tại Phủ Bóng (Nguyệt Du Cung) và Đền Chín Giếng.

Nghi Thức Hầu Giá & Sắm Lễ Chầu Chín

Ngày tiệc 9/9 Âm lịch. Màu sắc đại diện là màu HỒNG. Lễ vật cần thanh tịnh, hương thơm.

Chầu Chín Cửu Tỉnh là giá hầu rất được mong đợi trong các vấn hầu bởi sự sang trọng và uy nghi.

Ngày tiệc chính: Ngày 09 tháng 9 Âm lịch hàng năm (Trùng cửu).

Hướng dẫn sắm lễ

Để việc cầu nguyện được linh ứng, khâu chuẩn bị mâm cúng cần sự chỉn chu và thanh tịnh. Chầu Chín ưa sự tinh tế, sang trọng:

Màu sắc: Màu Hồng (Hồng đào, hồng quế). Tránh nhầm lẫn với màu đỏ của Chầu Lục Cung Nương.
Lễ vật: Hoa tươi (hoa hồng), quả ngọt, trầu cau, phẩm oản màu hồng.
Hương nhang: Sử dụng các loại nhang trầm hương có tăm cao cấp để tạo không gian ấm cúng, thanh sạch, thể hiện lòng thành kính cao nhất.
Vật phẩm khác: Gương, lược, phấn sáp, trâm cài (tượng trưng cho vẻ đẹp tiên nga).

Khi Ngự Đồng (Hầu Giá)

Thanh đồng mặc áo hồng, múa quạt nhẹ nhàng, thường ban tài lộc và bói quẻ.

Trước khi Chầu ngự về, thanh đồng thường thực hiện nghi thức xông trầm để tẩy uế, làm sạch đàn duyên.

Trang phục: Thanh đồng mặc áo màu hồng (một số ít nơi dùng màu đỏ hoặc quế khí). Đầu vấn khăn nét hoặc khăn tết, cài trâm hoa lấp lánh.
Vũ đạo: Sau khi khai quang, Chầu thường múa quạt. Điệu múa của Chầu nhẹ nhàng, thanh thoát như tiên nữ giáng trần.
Hành động: Chầu Chín ít khi ban khen thưởng phạt gắt gao. Bà thường ban lộc tài, bói quẻ hoặc ban thuốc chữa bệnh cho các ghế có tâm.

Bản Văn Chầu Chín Cửu Tỉnh (Đầy đủ & Chuẩn nhất)

Ca ngợi dung nhan xinh đẹp, phép thuật nhiệm màu và công đức của Chầu tại Sòng Sơn – Phố Cát.

Dưới đây là bản văn thường được cung văn hát dâng khi thỉnh Chầu Chín. Lời văn ca ngợi vẻ đẹp và công đức của bà:

“Dâng văn Chầu Cửu xứ Thanh
Anh linh hiển hách quyền hành gần xa
Đồi Ngang hầu cận Mẫu Bà
Sòng Sơn – Phố Cát thực là trang nghiêm…”

Dung nghi tính hạnh thảo hiền
Khăn điều áo thắm dịu hiền thanh tân
Danh thơm truyền khắp xa gần
Chầu Cửu linh ứng tài thần linh thông.

Thướt tha vẻ nguyệt bóng hồng
Ngày ngày phụng mệnh cửa công ra vào
Sòng Sơn, Chầu ngự ngôi cao
Đền thanh cảnh lịch ai nào dám đương.

(…Đoạn ca ngợi Chầu dạo chơi khắp chốn…)

Chầu bà phép thuật nhiệm màu
Ngự ra Chầu phán một câu rõ ràng:
“Ta đây lịch sự đàng hoàng
Ngự đồng những chốn trang hoàng thanh cao
Những kẻ giả dối tầm phào
Ăn gian nói dối ta sao ngự về
Một khi cách trở giang khê
Thành tâm một dạ ta về chứng minh.”

Khó khăn trăm nối ngàn hình
Ta về giáng phúc điện đình chính nơi
Kể cho không phải thỉnh mời
Ta đây sẽ giúp mọi nơi mọi đường
Chỉ cần một nén tâm hương
Phụng sự Tiên Thánh từ đường quanh năm.

💡 Lời khuyên cho người đi lễ:

Chầu Chín rất linh thiêng trong việc soi đường chỉ lối cho thương nhân và những người buôn bán. Nếu bạn đang gặp bế tắc trong công việc, hãy thành tâm dâng lễ.

Ngoài ra, người đi lễ thường chọn đeo vòng tay trầm hương hợp mệnh (đặc biệt là vòng trầm cho người mệnh Hỏa hoặc mệnh Thổ tương sinh với màu Hồng/Đỏ của Chầu) để tăng thêm vượng khí, giữ mình thanh tịnh khi bước vào cửa Thánh.

Chúc bách gia trăm họ cầu được ước thấy, đắc tài sai lộc dưới bóng Chầu Cửu Tỉnh!