0934.19.6789
Cúng căn (hay cúng đốt vía) là một nghi lễ truyền thống quan trọng, là dịp để tạ ơn 12 Bà Mụ và các Đức Ông đã có công nắn tạo và phù hộ cho đứa trẻ tại các mốc tuổi quan trọng. Tương tự như lễ cúng đầy tháng hay cúng thôi nôi, lễ cúng này thường được thực hiện vào các mốc 3 tuổi, 6 tuổi, 9 tuổi và 12 tuổi của trẻ (tính theo tuổi mụ).
Mục đích chính là cầu mong bé khỏe mạnh, thông minh, dễ nuôi và việc chuẩn bị một không gian cúng bái trang nghiêm, thanh tịnh là vô cùng cần thiết.
Mâm Lễ Vật Cúng Căn Gồm Những Gì?
Mâm cúng căn truyền thống gồm 2 phần: Mâm cúng 12 Bà Mụ (lễ chay/ngọt như xôi, chè, bánh) và Mâm cúng Đức Ông (lễ mặn như gà luộc, xôi lớn, hoa quả) cùng với hương, hoa, vàng mã.
Việc chuẩn bị lễ vật là bước quan trọng nhất. Mâm cúng căn truyền thống thường bao gồm hai phần lễ riêng biệt: mâm cúng 12 Bà Mụ và mâm cúng Đức Ông (hoặc thần linh, gia tiên).
1. Mâm cúng 12 Bà Mụ (Thường là lễ vật ngọt/chay)
Lễ vật dâng 12 Bà Mụ gồm 12 phần xôi nhỏ, 12 chén chè, 12 đĩa bánh kẹo, 12 miếng trầu, 12 bộ váy áo và hài giấy, cùng các vật dụng làm đẹp (phấn, son…) để thể hiện sự chăm chút, khéo léo.
Mâm lễ này tượng trưng cho sự khéo léo, chăm chút, với nhiều vật phẩm được chuẩn bị theo số lượng 12:
- 12 đĩa xôi nhỏ: Có thể dùng xôi gấc, xôi vò hoặc xôi đậu xanh.
- 12 chén chè nhỏ: Thường là chè trôi nước hoặc chè đậu.
- 12 đĩa bánh kẹo nhỏ: Các loại bánh kẹo mà trẻ con yêu thích.
- 12 miếng trầu têm cánh phượng: Hoặc 12 miếng trầu cau đã têm.
- 12 bộ váy áo giấy: Thường là váy áo nhiều màu sắc.
- 12 đôi hài giấy: Đi kèm với váy áo.
- 12 thỏi vàng giấy (tùy chọn).
- 12 nén hương: Nên chọn nhang Trầm Hương sạch để dâng lễ, vừa thể hiện lòng thành kính, vừa an toàn cho sức khỏe của trẻ nhỏ.
- Bộ đồ chơi trẻ em (tùy chọn, để dâng lên các Bà Mụ).
- Lễ vật khác: Phấn, son, gương, lược (mỗi thứ 12 cái) để tượng trưng cho việc làm đẹp cho bé.
2. Mâm cúng Đức Ông và Thần Linh (Thường là lễ vật mặn)
Lễ vật mặn dâng Đức Ông và Thần Linh bao gồm 1 con gà trống luộc (hoặc heo quay), 1 đĩa xôi lớn, 1 bát cháo lớn, đĩa ngũ quả, hoa tươi, rượu, trà, trầu cau và bộ tiền vàng mã.
Mâm lễ này thể hiện sự trang trọng, dùng để dâng lên các vị Thần linh cai quản và gia tiên:
- 1 con gà trống luộc: Gà phải được luộc nguyên con, đẹp mã, chân quỳ, mỏ ngậm hoa hồng hoặc ớt đỏ.
- 1 đĩa xôi lớn: Xôi gấc hoặc xôi đỗ.
- 1 con heo quay (tùy chọn, nếu gia đình có điều kiện, nếu không thì dùng gà là đủ).
- 1 bát cháo lớn (cháo trắng).
- 1 đĩa hoa quả lớn: Chọn 5 loại quả tươi, đẹp (Ngũ quả).
- 1 bình hoa tươi: Thường là hoa cúc hoặc hoa đồng tiền.
- 3 chén rượu trắng.
- 3 chén trà (hoặc nước lọc).
- Trầu cau: 1 đĩa (đã têm hoặc để nguyên).
- Bộ tiền vàng mã: Bao gồm tiền vàng, nến, và hương. Lòng thành thắp nén hương thơm, bạn nên tìm hiểu cách thắp nhang cầu nguyện như thế nào cho đúng để lời cầu khấn được linh ứng.
Các Bước Tiến Hành Cúng Căn Tại Nhà
Quy trình cúng căn gồm 4 bước: (1) Chọn giờ đẹp (sáng sớm hoặc chiều tối) và bày mâm lễ ở gian chính hoặc ban công. (2) Bày trí lễ vật trang trọng. (3) Gia chủ thắp hương và đọc văn khấn. (4) Chờ hương tàn thì hóa vàng và thụ lộc.
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ lễ vật, gia chủ (bố, mẹ hoặc ông, bà) tiến hành nghi lễ theo các bước sau:
Bước 1: Chọn giờ và địa điểm
Giờ cúng căn tốt nhất là vào sáng sớm (8-10 giờ) hoặc chiều tối (16-18 giờ). Lễ cúng nên được đặt ở gian chính của nhà hoặc tại ban công (nếu ở chung cư) và cần xông Trầm thanh tẩy không gian trước khi cúng.
- Giờ cúng: Thường cúng vào sáng sớm (khoảng 8-10 giờ sáng) hoặc chiều tối (khoảng 4-6 giờ chiều).
- Địa điểm: Mâm cúng thường được đặt ở gian chính của ngôi nhà, hoặc ở ban công, sân thượng (nếu ở chung cư). Một lưu ý quan trọng là cần thanh tẩy không gian trước khi cúng. Tác dụng của việc xông Trầm là để làm sạch không khí, tăng cường năng lượng dương, giúp buổi lễ diễn ra trang nghiêm và thanh tịnh hơn.
Bước 2: Bày trí mâm cúng
Lễ vật cần được bày gọn gàng, trang trọng. Mâm cúng Đức Ông (mặn) đặt ở vị trí cao hoặc trong hơn. Mâm cúng 12 Bà Mụ (ngọt) đặt phía ngoài hoặc thấp hơn. Gia chủ và em bé phải mặc quần áo sạch sẽ, chỉnh tề.
- Bày tất cả lễ vật đã chuẩn bị lên bàn một cách trang trọng, gọn gàng.
- Mâm cúng Đức Ông và Thần Linh thường được đặt ở vị trí trang trọng hơn (ví dụ: phía trong hoặc cao hơn). Mâm cúng 12 Bà Mụ đặt phía ngoài hoặc thấp hơn một chút.
- Gia chủ (người làm lễ) và em bé mặc quần áo sạch sẽ, chỉnh tề.
Bước 3: Thắp hương và đọc văn khấn
Người làm lễ (ông bà/bố mẹ) thắp hương, vái 3 vái và bắt đầu đọc bài văn khấn một cách to, rõ ràng, rành mạch với lòng thành tâm, nêu rõ tên tuổi, ngày sinh và mốc tuổi cúng của bé.
- Người làm lễ thắp hương (số nén hương theo mâm lễ) và vái 3 vái. Để đảm bảo sự tôn kính, bạn nên tham khảo hướng dẫn thắp nhang đúng cách.
- Sau đó, bắt đầu đọc bài văn khấn cúng căn. Cần đọc to, rõ ràng, rành mạch với lòng thành tâm. (Xem bài văn khấn mẫu bên dưới).
Lưu ý: Trong khi khấn, cần nêu rõ tên tuổi, ngày tháng năm sinh của bé và các mốc cúng (3, 6, 9, hay 12 tuổi).
Bước 4: Hóa vàng và kết thúc lễ
Sau khi hương tàn (còn khoảng 1/3), gia chủ vái lạy 3 vái xin phép hóa vàng mã. Đốt xong, gia đình tiến hành hạ lễ (thụ lộc) để cùng hưởng may mắn.
- Sau khi hương tàn (khoảng 2/3 tuần hương), gia chủ vái lạy 3 vái để xin phép hóa vàng.
- Mang tiền vàng, áo giấy, hài giấy đã cúng đi hóa (đốt) ở nơi sạch sẽ.
- Sau khi hóa vàng xong, hạ lễ (thụ lộc). Các đồ ăn, thức uống trên mâm cúng được gia đình và con cháu cùng hưởng để lấy may mắn.
Bài Văn Khấn Cúng Căn (Mẫu Tham Khảo)
Bài văn khấn cúng căn là lời thỉnh cầu dâng lên Chín phương Trời, Mười phương Phật, 12 Bà Mụ và các Đức Ông, báo cáo thông tin của gia đình, tên tuổi của bé, và cầu xin các Ngài phù hộ cho bé được khỏe mạnh, thông minh, bình an.
Dưới đây là bài văn khấn cổ truyền thường được sử dụng. Gia chủ có thể điều chỉnh thông tin cho phù hợp với gia đình.
“Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa.
Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa.
Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa.
Con kính lạy Tam thập lục cung Chư vị Tiên Nương (12 Bà Mụ).
Hôm nay là ngày [Đọc ngày tháng năm Âm lịch]…
Gia đình chúng con ngụ tại [Đọc địa chỉ nhà]…
Vợ chồng con (hoặc bố/mẹ) là [Tên bố] và [Tên mẹ] có sinh được con (hoặc cháu) là [Tên bé], sinh ngày [Ngày tháng năm sinh Âm lịch của bé].
Hôm nay, nhân dịp cháu tròn [3/6/9/12] tuổi, gia đình chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả… kính dâng lên 12 Bà Mụ, Chư vị Tiên Nương, các Đức Ông và Thần linh cai quản trong khu vực.
Chúng con cúi xin các Ngài thương xót, nhận tấm lòng thành, chứng giám cho con (cháu) chúng con là [Tên bé]. Cầu xin các Ngài phù hộ độ trì cho cháu ăn no, ngủ kỹ, hay ăn chóng lớn, khỏe mạnh, thông minh, hiền ngoan, học hành tấn tới, và vượt qua mọi tai ương ách nạn.
Gia đình chúng con lòng thành kính lễ, cúi xin được các Ngài phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!”
Bài văn khấn này mang ý nghĩa cầu xin sự bảo vệ, che chở. Để tăng cường sự bảo hộ và năng lượng tích cực cho bé, nhiều gia đình cũng tìm hiểu Trầm hương có trừ tà không và sử dụng các vật phẩm phong thủy như tìm hiểu về tác dụng của vòng tay Trầm Hương cho bé.
Những Câu Hỏi Thường Gặp Khi Cúng Căn
Đây là những giải đáp cho các thắc mắc phổ biến: Cúng căn là tín ngưỡng, không bắt buộc; có thể cúng ở ban công chung cư; có thể gộp với cúng gia tiên (nhưng nên có mâm riêng); và gia chủ hoàn toàn có thể tự cúng tại nhà.
1. Cúng căn có bắt buộc không?
Việc cúng căn là không bắt buộc, đây là một tín ngưỡng dân gian. Gia đình thực hiện hay không tùy thuộc vào quan niệm, điều kiện và quan trọng nhất là lòng thành tâm.
Đây là một tín ngưỡng dân gian, không bắt buộc. Việc cúng hay không tùy thuộc vào quan niệm và điều kiện của mỗi gia đình. Quan trọng nhất là sự thành tâm.
2. Nếu ở chung cư không có sân thì cúng ở đâu?
Gia đình ở chung cư có thể đặt mâm lễ ở ban công hoặc tại gian chính (phòng khách), quay mặt ra cửa chính. Khi cúng ở không gian kín, nên ưu tiên dùng nhang Trầm sạch ít khói để an toàn cho bé.
Bạn có thể đặt mâm lễ ở ban công hoặc ở gian chính của căn hộ (thường là phòng khách), quay mặt ra cửa chính hoặc ban công. Khi cúng ở không gian kín, việc chọn nhang là rất quan trọng. Bạn nên ưu tiên các loại nhang Trầm Hương cho chung cư ít khói, thơm dịu, để đảm bảo an toàn PCCC và không gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp của trẻ.
3. Có thể gộp cúng căn với cúng gia tiên không?
Có thể kết hợp, nhưng nên chuẩn bị mâm lễ riêng. Sau khi khấn Bà Mụ và Đức Ông, gia chủ tiếp tục khấn cáo yết với gia tiên, mời gia tiên về thụ hưởng lễ vật và chung vui, phù hộ cho con cháu.
Bạn có thể kết hợp, nhưng nên có mâm lễ riêng. Khi khấn, sau khi khấn Bà Mụ và Đức Ông, bạn khấn cáo yết với gia tiên, mời gia tiên về thụ hưởng lễ vật và cùng chung vui, phù hộ cho con cháu.
4. Nên tự cúng hay mời thầy cúng?
Gia chủ (bố mẹ, ông bà) hoàn toàn có thể tự cúng tại nhà vì nghi lễ khá đơn giản. Sự thành tâm của người thân trong gia đình là điều quan trọng nhất.
Lễ cúng căn khá đơn giản, bố mẹ hoặc ông bà hoàn toàn có thể tự cúng tại nhà. Sự thành tâm của người thân trong gia đình là quan trọng nhất. Lễ vật chỉ cần chu đáo, đặc biệt là nhang đèn. Nếu bạn ở TP.HCM, có thể tham khảo các địa chỉ bán nhang Trầm Hương uy tín để có được sản phẩm chất lượng nhất cho buổi lễ.
